De markt voor warmtepompen lijkt zich te herstellen. ‘Trends uit het verleden bieden echter geen garanties voor de toekomst’, aldus Frank Agterberg. ‘Nederland en onze sector zijn vooral gebaat bij stabiele groei.’
Agterberg, voorzitter van Vereniging Warmtepompen, luidde eind 2024 nog de noodklok. De uitrol van warmtepompen in Nederland ging zwaar op de rem, dankzij het beleid van de inmiddels demissionaire regering. De realisatie van het formele nationale doel – 1 miljoen (hybride) warmtepompen in bestaande Nederlandse woningen in 2030 – leek daarmee in gevaar te komen. Er is echter positief nieuws te melden. De verkoop trok het eerste kwartaal van 2025 weer aan. Hoe duidt Agterberg deze ontwikkeling?
Flinke dips
‘Onze sector moet laveren in een turbulente markt’, aldus Agterberg. Kijk je naar de grafiek van verkopen over de afgelopen jaren dan zie je grote sprongen voorwaarts, bijvoorbeeld ten tijde van de coronapandemie en de nasleep daarvan. Daarnaast is er sprake van flinke dips. Die zijn doorgaans als gevolg van overheidsbeleid. Zo viel de verkoop vorig jaar sterk terug, omdat het kabinet de normering aangaande de verplichte installatie bij vervanging van een oude cv-ketel vanaf 2026 niet doorzet. Aan de verhouding tussen de gas-en elektriciteitsprijs – door een voor warmtepompen ongunstige verhouding in energiebelasting – werd ook niet getornd.’
Betere tijden
Dutch New Energy Research presenteerde afgelopen week het nieuwe Warmtepomp Trendrapport 2025. Waar de onderzoekers in 2024 een terugval in de warmtepompmarkt zagen van 25 procent, voorspellen ze voor 2025 betere tijden; een marktgroei van 41 procent. Hoe valt deze prognose volgens Agterberg te rijmen met het ontmoedigende overheidsbeleid van de gevallen regering?
Voorzichtig
Agterberg: ‘De eerste maanden van dit jaar nam de verkoop toe. Dat zijn de leveringen aan mensen die vorig jaar vrij opportunistisch, wat ook prima is, een handtekening zetten voor de aankoop van een warmtepomp. De ISDE is namelijk herzien – verlaagd voor kleine lucht-waterwarmtepompen, met een overgangstermijn. Dat maakt ons voorzichtig. In april zagen we alweer een lichte terugval in de markt. De vraag is hoe die zich verder gaat ontwikkelen. We hopen dat de DNE Research prognose klopt, maar “eerst zien, dan geloven”.’
Minimale scenario
Het Warmtepomp Trendrapport 2025 voorspelt voor dit jaar een verkoop van in totaal 176.000 warmtepompen in zowel woningen als utiliteit, gezamenlijk goed voor zo’n 1,3 gigawatt aan thermisch vermogen, en naar het einde van dit decennium een gestage groei naar zo’n 300.000 stuks in 2030. Agterberg benadrukt dat hiermee, de Vereniging Warmtepompen drong daar ook op aan, het minimale scenario van de onderzoekers wordt weergegeven. Waarom?
Mooie voorspellingen
‘Alle lof voor de analyse van de onderzoekers’, aldus Agterberg. ‘In de rekenmethode wordt gekeken naar de ontwikkelingen gedurende een jaar en die van de afgelopen jaren worden meegenomen, los van specifieke beleidsmaatregelen. Begin 2024 was de trend heel positief, om eerdergenoemde redenen, en kijk je naar de langdurige marktontwikkeling dan vertoont die gemiddeld een stijgende lijn. Dat kan tot heel mooie voorspellingen leiden. De trend van het verleden hoeft echter niet die van morgen te zijn. De vraag is altijd hoe de praktijk zal uitvallen, omdat beleidsveranderingen niet een-op-een in de statistische extrapolatie passen.’
1 op 1
Agterberg licht een opvallende grafiek uit het trendrapport. Die geeft de correlatie tussen de verkoop van zonnepanelen en warmtepompen weer – lucht/water-, water/water-warmtepompen en airco’s. De verhouding is gemiddeld 1 op 1. De trends gaan gelijk op, met als een van de mogelijke redenen dat zonnepaneeleigenaren met een warmtepomp goedkope ‘eigen elektriciteit’ kunnen gebruiken. Dat roept volgens hem de vraag op – hoewel pv slechts één van de factoren is die de aankoop van een warmtepomp beïnvloedt – wat het effect van de afschaffing van de salderingsregeling in 2027 met de uitrol van de warmtepomp zal doen.
Hard werken
‘Hoe dan ook, de uitrol van de warmtepomp is niet iets dat vanzelf gaat’, aldus Agterberg. ‘We hebben er altijd hard voor moeten werken en dat zal in de toekomst niet anders zijn. Intussen blijft namelijk steeds strengere regulering van energie- en milieuprestaties, geluidsnormering en protocollen voor bronboren voor bodemgekoppelde warmtepompen leiden tot continue verbeteringen.’ Wat moet volgens hem in dat kader verder nog gebeuren? Hij wijst allereerst op een recent besluit van de toen nog missionaire minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans, onderdeel van haar klimaatplan. De ISDE blijft tot en met 2030, en het budget blijft significant van de huidige ordegrootte.
Absolute voorwaarde
‘Dat is goed nieuws’, aldus Agterberg. ‘Die subsidie is bedoeld om de markt aan te slingeren en dat doet ze ook. En dat is hard nodig zolang (ook) fossiele subsidies bestaan om toch nog enigszins eerlijk te kunnen concurreren. Voor nu is vooral het goed informeren van de consument van groot belang. Een absolute voorwaarde voor verdere groei is dat die weet dat een waterpomp geen verlies aan comfort betekent en een lagere energierekening tot gevolg heeft. Daarnaast moet er uiteraard gezorgd worden dat het elektriciteitsnet de verdere uitrol van warmtepompen aankan. Congestie is de grote bottleneck waar we nu op afstevenen.’
Investeringszekerheid
Agterberg benadrukt tevens het belang van consistent beleid ten aanzien van de warmtepomp, om sterke schommelingen in de markt te voorkomen. Stabiele groei moet worden gefaciliteerd. Dat is van belang voor de sector vanuit het perspectief van investeringszekerheid. De overheid is daar tevens bij gebaat in het kader van de energietransitie; zorgen dat de warmtepomp zijn rol kan pakken. Die kan groot zijn stelt Agterberg, ook die van airco’s die in populariteit toenemen en waarvan er sinds 2020 structureel jaarlijks meer dan 250.000 worden verkocht en dit jaar naar prognose van DNE Research zelfs meer dan 300.000.
Netto-effect
‘Airco’s die verwarmen hebben ook een gemiddeld rendement (COP) veel groter dan 1, en reduceren dus ook de CO2-uitstoot’, vertelt Agterberg. ‘Maar dat alles wil niet zeggen dat ik geen zorgen heb over het huidige effect van het beleid op het vergroenen van ons energiesysteem. Ik maakte mijn eigen grafiek waarin ik de groei en krimp van gasketels en warmtepompen in de afgelopen 10 jaar naast elkaar zette. Die van warmtepompen groeide met een factor 20 van 6.000 naar 125.000. Maar gasketels groeiden ook vanaf 2014 met zo’n 10 procent van 398.000 naar 435.000 exemplaren in 2024. De facto hebben warmtepompen dus nog geen gasketel vervangen en daar moet snel verandering in komen.’
Door: Marco de Jonge Baas
(bron: solarmagazine.nl, 16-06-2025)
Verkoop warmtepompen weer in de lift – ‘Maar we hebben de facto nog geen gasketel vervangen’
Moderator: Jeroen